Het Europese Hof heeft beslist dat een verdachte recht heeft op bijstand van een advocaat voorafgaand aan zijn eerste verhoor door de politie. Hij moet in ieder geval die advocaat hebben kunnen raadplegen. Ook kan hij afzien van dat recht als de politie hem vraagt of hij daar geen gebruik van wil maken. Recent heb ik nu een zaak gezien, waarin aan de verdachte niet was medegedeeld dat hij recht had op een advocaat en de verdachte ook geen afstand had gedaan van het recht een advocaat te raadplegen.
De Rechtbank Groningen heeft daar geen moeite mee.
De Raadkamer die moest beslissen over de gevangenhouding, besliste dat de gevangenhouding kon worden verleend voor de duur van 90 dagen.
Naar mijn stellig oordeel dient de inverzekeringstelling onrechtmatig te worden verklaard, indien de verdachte niet op dit recht een advocaat te raadplegen is gewezen en hij daar ook niet van af heeft gezien.
De Rechter-Commissaris stelt vast of de inverzekeringstelling rechtmatig is of niet. Hij dient dit ook ambtshalve te doen, dus ook als de advocaat nalaat er op te wijzen dat niet voldaan is aan de rechten van de verdachte. In de zaak waar ik hier over spreek, had de Rechter-Commissaris beslist dat de inverzekeringstelling rechtmatig was, ondanks het feit dat niet voldaan was aan het recht van de verdachte een advocaat te raadplegen. Dat had de Rechter-Commissaris uiteraard in het dossier ook gezien. Toch oordeelt de Rechter-Commissaris de inverzekeringstelling rechtmatig en beveelt tot de bewaring voor 14 dagen.
De Rechtbank is van oordeel dat de Rechter-Commissaris in hoogste instantie oordeelt of de inverzekeringstelling rechtmatig is en de in bewaringstelling dan kan bevelen. Beroep van die in bewaringstelling is volgens het gesloten systeem van de Wet niet mogelijk volgens de Rechtbank.
Dat betekent dit dat het gehele voorarrest door deze beslissing van de Rechter-Commissaris rechtmatig is, ook als de verdachte in strijd met de uitspraak van het Europese Hof voor de Rechten van de Mens niet in de gelegenheid is gesteld een advocaat te raadplegen. Deze uitspraak van het Europese Hof geldt volgens de Rechtbank Groningen derhalve niet voor het voorarrest.
In feite zijn we dan terug bij af en is deze beslissing van het Europese Hof van de baan voor wat betreft het voorarrest. Uiteraard kan dan nog wel in een later stadium worden bepleit dat hier sprake moet zijn van strafuitsluiting of strafvermindering, maar het voorarrest is hiermee gelegaliseerd, hoe zeer het ook in strijd is met de uitspraak van het Europese Hof. Naar mijn oordeel is dit voorarrest op onrechtmatige grondslag gestoeld. Voor de goede orde wijs ik er nog op dat een en ander is vastgelegd in het zogenaamd Salduz-arrest van het Europese Hof voor de Rechten van de Mens.
Vreemde uitspraak?